Oktober is de Maand van de Geschiedenis, het grootste geschiedenisevenement van Nederland. Samen met talloze musea, bibliotheken, boekhandels, archieven en andere culturele instellingen organiseert de Maand activiteiten door het hele land.
Het was de Griekse wiskundige en uitvinder Archimedes, die zo’n 2300 jaar geleden tijdens het baden ontdekte dat een ondergedompeld lichaam net zoveel lichter wordt als het gewicht van de verplaatste vloeistof. Hij zou uit bad zijn gesprongen, naakt de straat op zijn gerend en de kreet hebben geslagen die synoniem zou worden voor een belangrijke vondst: ik heb het!
Nog steeds in gebruik
Ruim twee millennia later ziet de wereld er totaal anders uit, maar de Wet van Archimedes wordt nog altijd gebruikt. In de loop der eeuwen is hij telkens opnieuw bevraagd en onderzocht. Met nieuwe stellingen, technieken en inzichten bouwden en bouwen de opvolgers van Archimedes en andere wetenschappers voort op eerdere ontdekkingen en uitvindingen.
Vanuit de exacte wetenschappen maar ook in bijvoorbeeld de filosofie, geschiedschrijving en in de kunsten breken talloze mannen en vrouwen zich het hoofd over vraagstukken die onze wereld veranderen en die ons stukje bij beetje vooruithelpen. Da Vinci, Einstein, Spinoza: sommigen worden wereldberoemd. Maar velen blijven onbekend.
Makers van de wereld van morgen
Gevoed door antwoorden die nieuwe vragen oproepen en gedreven door een onbegrensde nieuwsgierigheid en het lef om buiten de lijntjes te kleuren brengen wetenschappers, denkers en onderzoekers niet alleen onze wereld, maar het hele universum stukje bij beetje in kaart. Om te begrijpen wie we zijn, waar we vandaan komen en waar we naartoe gaan. Zij zijn de makers van de vooruitgang, de architecten van de wereld van morgen.
Een ode
Deze oktobermaand brengen we een ode aan hen. Aan de alfa’s en de bèta’s; de wetenschappers binnen de universiteitsmuren en de wegbereiders voor wie de poorten van de kennis lange tijd gesloten bleven; de denkers die ondenkbare vragen durfden te stellen en de vrije geesten die het onmogelijke mogelijk maakten, doordat ze beschikten over een tomeloze verbeeldingskracht.
Het thema van de Maand van de Geschiedenis 2023 is: Eureka!